Gastroenterolog to specjalista od chorób przewodu pokarmowego – od przełyku po jelita, wątrobę, trzustkę i drogi żółciowe. Wyjaśnia przyczyny bólu brzucha, zgagi czy wzdęć, a także planuje skuteczne leczenie oparte na nowoczesnej diagnostyce.
Czym zajmuje się gastroenterolog?
Zakres pracy gastroenterologa obejmuje profilaktykę, diagnostykę i terapię dolegliwości przewodu pokarmowego. Lekarz ocenia dietę i styl życia, zleca badania endoskopowe oraz obrazowe, interpretuje wyniki laboratoryjne, dobiera farmakoterapię i, gdy trzeba, kieruje na zabiegi lub współpracuje z chirurgiem, dietetykiem oraz hepatologiem. Ważnym elementem jest też edukacja pacjenta i profilaktyka, które zmniejszają ryzyko nawrotów.
Najczęstsze choroby przełyku i żołądka
Do najczęściej rozpoznawanych problemów należą choroba refluksowa przełyku (GERD) z towarzyszącą zgagą, odbijaniem i przewlekłą chrypką, a także nadkwaśność i dyspepsja czynnościowa. Gastroenterolog leczy również chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, często związaną z zakażeniem Helicobacter pylori, oraz powikłania, takie jak krwawienia czy zwężenia przełyku. W polu zainteresowania są też zapalenia błony śluzowej, polipy i wczesne stadia nowotworów, które można usunąć endoskopowo. W razie potrzeby włącza się eradykację H. pylori, leczenie inhibitorami pompy protonowej lub terapię endoskopową.
Schorzenia jelit, wątroby i trzustki
Specjalista rozpoznaje zespół jelita nadwrażliwego (IBS) oraz choroby zapalne jelit – chorobę Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Zajmuje się celiakią, nietolerancjami pokarmowymi, przerostem bakteryjnym jelita cienkiego (SIBO) i problemami z mikrobiotą. Wątroba to z kolei stłuszczenie metaboliczne (NAFLD/MASLD), wirusowe zapalenia, autoimmunologiczne choroby dróg żółciowych i marskość, a w trzustce – ostre i przewlekłe zapalenia oraz ich następstwa. Gastroenterolog monitoruje także powikłania, takie jak niedobory witamin, osteoporoza czy zakrzepica żył wątrobowych.
Praktyka obejmuje też profilaktykę i leczenie stanów przedrakowych, w tym usuwanie polipów w trakcie kolonoskopii oraz nadzór nad rodzinami z obciążeniem genetycznym. Gdy pojawiają się zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, np. podejrzenie gastroparezy, warto skonsultować się lokalnie – gastroenterolog kraków pomoże dobrać badania i omówić dostępne metody terapii.
Diagnostyka i kiedy zgłosić się do specjalisty
Podstawowymi narzędziami są gastroskopia i kolonoskopia, często z pobraniem wycinków do histopatologii. Uzupełniają je USG jamy brzusznej, elastografia wątroby, tomografia lub rezonans, testy oddechowe na Helicobacter pylori i SIBO, kalprotektyna z kału, markery cholestazy oraz panel badań krwi oceniający stan zapalny i niedobory. Coraz większe znaczenie ma diagnostyka przez kapsułkę endoskopową oraz badania funkcjonalne przełyku i jelit. Coraz częściej korzysta się również z testów nieinwazyjnych, które pozwalają ograniczyć liczbę badań obciążających. W razie potrzeby konsultację umówisz w sprawdzonej placówce, np. w Allmedica, gdzie specjalista dobierze właściwą ścieżkę diagnostyczno‑terapeutyczną.
Leczenie jest indywidualizowane i może obejmować modyfikacje diety (np. low‑FODMAP w IBS), probiotykoterapię, leki prokinetyczne w zaburzeniach motoryki, preparaty osłonowe i przeciwzapalne, a w razie konieczności – terapie biologiczne lub zabiegi endoskopowe i chirurgiczne. Ważna bywa też współpraca z fizjoterapeutą (np. przy zaburzeniach dna miednicy towarzyszących zaparciom) oraz psychodietetykiem.
Do gastroenterologa należy zgłosić się, gdy objawy utrzymują się ponad kilka tygodni lub nawracają: przewlekła zgaga, bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, nietolerancja pokarmów, niezamierzona utrata masy ciała, osłabienie czy anemia. Alarmowe są także krew w stolcu lub smoliste stolce, trudności w połykaniu, żółtaczka, nawracające wymioty, gorączka niewiadomego pochodzenia oraz bóle po prawej górnej stronie brzucha. Nie zwlekaj zwłaszcza wtedy, gdy dolegliwości wybudzają w nocy lub ograniczają codzienną aktywność – wczesna diagnostyka zwiększa skuteczność terapii i zapobiega powikłaniom.
Dzięki połączeniu diagnostyki endoskopowej, nowoczesnych leków i zaleceń żywieniowo‑stylowych gastroenterolog prowadzi pacjentów od pierwszych objawów po długoterminową kontrolę choroby. Regularne badania profilaktyczne, w tym kolonoskopia przesiewowa po 50. roku życia (wcześniej u osób z obciążeniem rodzinnym), pomagają wykryć zmiany we wczesnym stadium i skutecznie je leczyć. Kluczem jest współpraca z lekarzem oraz konsekwentne wdrażanie zaleceń na co dzień.
